EDEBİYAT&DIL ANLATIM - CÜMLE ÇEŞİTLERİ

CÜMLE ÇEŞİTLERİ

1. Aşağıdakilerden hangisi bir eylem cümlesi değildir?
A) Tek eğlencem, kitap okumaktı.
B) Her sayfa onu dakikalarca oyalar.
C) Kitaba karşı ilgisi iyice arttı.
D) Davranışlarınız hoşuma giderdi.
E) Herkes erkenden işi bıraktı.

2.Aşağıdaki dizelerden hangisi, yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
B) Yeşil pencerenden bir gül at bana
C) Bir alev yağmurudur gözlerinin her bakışı
O) Seslemdeki her nağmede hâlâ sesin var
E) Gönlüm, yaz olduğunda Bebek bahçesindedir

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, öğelerinin dizilişine göre "Öldük, ölümden bir şeyler umarak" dizesi ile özdeştir?
A) Güneşin batmak istemediği besbelli.
B) Neler vâdetmiyor akar suyun sesi.
C) Vefasız sandığımız turnalar döndü.
D) Çiçek açmış ağaçlar ne güzeldi.
E) Ben, dünyadan habersiz bir çocuğum.

4Aşağıdakilerden hangisinde eksiltin bir cümle vardır?
A) insanı bazen kendi yalnızlığı çağırır.
B) Öfkeleri, ümitleri, susuşları diner bir gün.
C) insan, sevgisiz kalabilir mi hiç?
D) Bütün doğaya hakim olan sessiz bir çığlık.
E) Hüzünleri, sevdaları, hayalleri vardır onun.

5. Aşağıdaki dizelerin hangisi, yüklemi bakımından "En sevdiği mevsim ilkbahardı." cümlesi ite özdeştir?
A) Gözlerinden göğüme sayısız yıldızlar akar
B) Yüzüme kar yağıyor sanki elinmiş gibi
C) Bir yol buldum öteye geçerek gözlerinden
D) Bir kurtuluştur o an çağrılsa senin adın
E) Bir bakışın can verdi kurumuş toprağıma

6.Aşağıdakilerin hangisi, öğelerinin dizilişi yönüyle farklıdır?
A) Bir gönül yangınıdır günlerini karartan.
B) Islak bir yosun gibidir ay ışığı aynada.
C) Ay, odaya düşürdü solgun yaprağını.
D) Işık dalgalarıyla yıkanıyor kıyılar.
E) Bu güzellikler, bu sevinçler hep bizim.

7. Aşağıdakilerden hangisi kurallı bir isim cümlesidir?
A) Yollar, her zaman olduğu gibi yine tenhaydı.
B) Günlerce sürer bu bitmeyen yolculuk.
C) Şarkısını dinleyeceksin serin esen rüzgârların.
D) Yıldızlar gökyüzünde şimşek gibi savrulur.
E) Fıstıkların sesidir dallarda (pıtırdayarak açılan.

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre farklıdır?
A) Kaldırımlarda boy boy insan gölgeleri kımıldar.
B) Kızgın güneş altında uyuyan bir denize benzersin.
C) Gürül gürül akan çeşme başında biz yine susuzuz.
D) Bir gün ne gökyüzü para eder, ne deniz kenarı.
E) Benim de tabutumu taşıyacak üç beş dost bulunur.

9. Aşağıdakilerden hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Senin güzelliğin cihanda, bir saltanatın güzelliğiydi.
B) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik.
C) Bugün her zamankinden daha sevinçliyim.
D) Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık.
E) Sabaha doğru hava birden soğumuştu.

10.Aşağıdakilerden hangisi devrik bir isim cümlesidir?
A) Birer ikişer güverteye çıktı yolcular.
B) Akşam olunca duydu yalnızlık acısını.
C) Onu bu kadar öfkeli görmemişti ailesi.
D)Tahmin edemeyeceğin kadar azdı çocuğun parası.
E) Hastaneye gelir gelmez ameliyathaneye alındı.

CEVAPLAR: 1A 2B 3B 4D 5D 6E 7A 8C 9E 10D

CÜMLE ÇEŞİTLERİ TEST - 2
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi anlamca olumludur?
A) Böyle boş gezmek iyi değil.
B) Onun bu yaptıklarını anlamak mümkün değil.
C) Hareketleriyle bize ümit vermiyor değil.
D) Hâlâ bu İşi anlamış değil.
E) Onun davranışları çok samimi değil.

2. Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca olumludur?
A) Ne ders çalışıyor, ne ödevini yapıyor?
B) Bu tehditlerden korkacak değilim.
C) İstanbul'un bazı semtleri hâlâ susuz.
D) Ben sizi hiç düşünmez iniyim?
E) Parasız kaldık diye toprak mı satılır?

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi şart cümlesidir?
A) O kitabı ararsan kütüphanede bulabilirsin.
B) Çalışan insan bir gün karşılığını görür.
C) Böyle olacağını daha önceden söylemeliydin.
D) Yarışmayı kazanacağını önceden biliyordu.
E) İşe gelmiyor ki görelim.

4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, anlamca diğerlerinden farklıdır?
A) Yalnızım diye hayıflanmayasın.
B) Görmeyeyim gözyaşını annemin.
C) Her gece rüyama giren sen değilsin artık.
D) Gençlik, gözünün yaşma bakmadan geçer.
E) Varsın can yoldaşım olmasın

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi şekilce olumsuz olduğu halde anlamca olumludur?
A) Vefasızlığımı o henüz anlamış değil.
B) Bu sözler, yarama merhem olacak değil.
C) Ne dünkü, ne de bu günkü konuyu kavramış değilim.
D) Senin aradığın adam ben değilim.
E) Göklerde uçmayı istemiyor değilim.

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde şart anlamı vardır?
A) Şu kitabı okusam ...
B) Biraz güneşte kararsam ...
C) Ah, oraya bir varsam ...
D) Seni okulda bulursam ..
E) Bunu öğretmenime sorsam ...

7. Aşağıdakilerden hangisi bir şart cümlesidir?
A) Robinson, ne İmreniyorum sana busen.
B) Bana da göstersen adana giden yolu.
C) Adan hala batmadıysa beni de götürsen.
D) İsterim tercümanım olasın, tan itası n beni balıklara.
E) Vahşi hayvanlara: "Bizdendir" diyesin benim için.

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre diğerlerinden farklıdır?
A) Taştın yine deli gönül.
B) Suyum alçaktan çekerim.
C) Dönüp yükseğe dökerim
D) Görün ben neler çekerim.
E) Derdim vardır dağlar boyu.

9. Aşağıdaki mısraların hangisinde, yüklem tür yönüyle farklıdır?
A) Sefil baykuş, ne gezersin bu yerde?
B) Yok mudur vatanın, illerin hani?
C) Küsmüş müsün,selamımı almadın?
D) Azat eyleseler uçamaz mısın?
E) Ecel tuzağını açamaz mısın?

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi fiil değildir?
A) Affan Dede'ye para saydım.
B) Sattı bana çocukluğumu.
C) Uçurtmam bulutlardan yüce.
D) Ne güzel dönüyor çemberim.
E) Hiç bitmese horoz şekerim

CEVAPLAR: 1-C 2-D 3-A 4-D 5-E 6-D 7-C 8-E 9-B 10-C

CÜMLE ÇEŞİTLERİ TEST - 3
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre farklıdır?
A) Çal, bağlamacı, çal eski türküleri.
B) Dirilt, nağmelerini ataların.
C) Dertli, Emrah, Ruhsati dile gelsinler.
D) Duyur sesini eski ustaların.
E) Bağlaman, şenliğidir meclislerin.

2. Aşağıdaki dizelerden hangisinde hem isim, hem fiil cümlesi vardır?
A) Susmam seni ürkütmesin, çağlayanlar var içimde.
B) Durma, bana türkü söyle Anadolu'dan.
C) Buralarda gezerdi o, şurada dinlenirdi.
D) Kalbim niçin bu kadar yabancı, sen niçin yoksun?
E) Hadi tut elimden, bitsin yalnızlığım.

3. Aşağıdakilerden hangisinde bir isim, ek eylem alarak yüklem olmuştur?
A) Çocuğun karnı iki gündür açtı.
B) Bana bütün dertlerini açtı.
C) Sonra da hemen yanımdan kaçtı.
D) Bilmiyorum neleri amaçladı.
E) Oysa her şeyi iyice kavramıştı.

4. Aşağıdaki tümcelerin hangisi devrik,olumsuz, ad tümcesidir?
A) Aradığım hiçbir şey yoktu bu markette.
B) Bir türlü okumayı öğrenememişti.
C) Tatlı bir gülümseme vardı yüzünde.
D) Bu yıl bu dağların karı erimez.
E) İki dakika şurada bekleyemedin.

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi bîr çekimli fiil değildir?
A) Derken otomobil çıkıyor yoldan.
B) O, dar gelirli bir memur çocuğuydu.
C) Pencerelerden martıları selamlıyor çocuklar.
D) Artık kavga görülmeyecek o yerlerde.
E) Dağ başında yapayalnız yaşıyor.

6. Aşağıdaki dizelerden hangisi bir isim cümlesi değildir?
A) Kars'ım Ankara'yım, Van'ım, Bolu'yum
B) Boğazlardan aşan fetih yoluyum.
C) Muradına ermiş Anadolu'yum.
D) Yıldız,"Yıldızınım." diye göz kırpar.
E) Al, yeşil sulardır, akar gördüğüm.

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisi isim cümlesidir?
A) Kendisi bir iş arıyor, ama hangi işi, neden aradığını bilmiyor.
B) Son görüşmemizde, seni pek dalgın gördüm.
C) Medeni olmayan bir insanın cesareti kaba bir cesarettir.
D) Çocukluğumda okuduğum bir kitabı dün yeniden okudum.
E) Tren, sıkıntılı bir yolculuktan sonra sabaha karşı İzmir'e vardı.

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemine göre farklıdır?
A) Büyükler, çocuklara davranışlarıyla örnek olmalıdır.
B) Büyükler hareketlerine dikkat etmek zorundadır.
C) Her insan çevresinden ilgi bekler.
D) Çevresi, çocuğun davranışlarını etkiler.
E) Büyükler,gereksiz yere küçüklere kızarlar.

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kurallı bir fiil cümlesidir?
A) Unutulmuş birer birer eski dostlar.
B) Bu bendeki, çölün suya çağrısı.
C) Anılar birer birer gözümde canlandı.
D) Sakın çıkma patika yollara.
E) Manda yuva yapmış söğüt dalına.

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğelerin dizilişi yönüyle diğer dördünden farklıdır?
A) Ilgaz Anadolu'nun sen yüce bir dağısın.
B) Süleyman Bey'in kızı çok çalışkanmış.
C) Dün hava çok yağışlı idi.
D) Gün doğar, zümrüt tepelerin ardından.
E) Gelenlerden haberim yok değildi.

CEVAPLAR: 1-E 2-A 3-A 4-A 5-B 6-D 7-C 8-B 9-C 10-D

CÜMLE ÖĞELERİ TEST - 1
1. Aşağıdakilerden hangisi, öznenin özelliklerinden olamaz?
A) Fiillerin mastarları özne olabilir.
B) İsimlere getirilen hal eklerini alabilir.
C) Şahıs ve soru zamirleri özne olabilir.
D) İsim ve sıfat tamlamaları özne olabilir
E) Eylemi yapan kişiyi gösterir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat nesne görevinde kullanılmıştır?
A) Hırsız, kısa bir süre sonra yakalandı.
B) Yalancı adamı hemen susturdular.
C) Gençlere her zaman sahip çıkmalıyız.
D) İhtiyarı, bu yaz ziyaret edeceklermiş.
E) Dilenciye on bin lira verdi.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi "kim, ne zaman, neyi ve kime?" sorularının tümüne cevap vermektedir?
A) Okulun bahçesinde top oynarken gözlüğü kırılmıştı.
B) Bu kitabı, doğum günümde bana edebiyat öğretmenim almıştı.
C) Öğrenciler, akşamları ders çalışmayı pek sevmezler.
D) Sizde fazla olan kitapların bazısını bir arkadaşınıza verebilirsiniz.
E) O, bu yıl sosyal etkinliklere katılmayı hiç düşünmedi.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne yer almamıştır?
A) Küçük kardeşi bu yıl okula başlıyor
B) Çiçekçiye uğrayıp üç kırmızı gül aldım.
C) O, "Altın Kelebek" ödülünü bileğinin hakkıyla aldı.
D) Doğum gününde ona, sadece bîr kalem alabildik.
E) Şehirlerden kaçıp gitme düşüncesini içimizden atamadık.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, özneyi bulmaya yöneliktir?
A) Üstüne yorgan mı örttüler?
B) Doktora dün beni mi sormuş?
C) Çocuğun başına taş mı düşmüş?
D) Yarışmaya seni mi gönderecekler?
E) Kendisi bu işi başarabilir mi?

6. "Onlar her yerde onun karşısında idiler."
Cümlesinin öğe dizilişi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Özne + Z. Tümleci + Nesne + D. Tümleç + Yüklem
B) Özne + D. Tümleç + D. Tümleç + Yüklem
C) Özne + D. Tümleç + Yüklem
D) D. Tümleç + Özne + Yüklem
E) D. Tümleç + Özne + D. Tümleç + Yüklem

7. Yıllar öncesinin solgun eylül, ekim ayları, asırlık çınarlar ve titrek yapraklar arasında dönüp duruyor benimle birlikte.
Cümlesinin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eylül, ekim ayları.
B) Solgun eylül, ekim ayları
C) Yıllar öncesinin solgun eylül, ekim ayları
D) Asırlık çınarlar ve titrek yapraklar
E) Benimle birlikte

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisi "ne, neyi, nerede" ve "nasıl" sorularının tümüne cevap vermektedir?
A) Ahmet toplantıda sana ne söyledi?
B) Orada bulunanlar, konuyu tartıştı.
C) Kuş, yuvasında yavrularını sevgiyle besliyordu.
D) Çocuklar bahçede oynamaya başladı.
E) Terbiyeli çocuk, herkese saygılı davranır.

9. "Öğrencileriniz son günlerde neler okuyorlar."
Sorusuna verilecek cevap, cümlenin hangi öğesi olur?
A) Özne
B) Nesne
C) Dolaylı Tümleç
D) Zarf Tümleci
E) Edat Tümleci

CEVAPLAR: 1-B 2-D 3-B 4-A 5-C 6-C 7-C 8-C 9-B

CÜMLE ÖĞELERİ TEST - 2

1.Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne ve yüklemden oluşmuştur?
A) Yarışmaya, birden fazla kişinin ortak çalışmayla oluşturduğu yapıtla da başvurulabilir.
B) Türkçe dışındaki dillerde yazılmış yapıtlarla da başvurulabilir.
C) Ödüle aday gösterilen yapıtın bir özeti gönderilmelidir.
D) Ödüle aday gösterilen yapıtlar tekrar incelendi.
E) Adaylar, ödül için birden fazla dalda başvuruda bulunabilir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlayanı düşmüş isim tamlaması özne görevindedir?
A) Yarışmanın heyecanından elleri tir tir titriyordu.
B) Gökkuşağını gözlerinde gördüm bu sabah.
C) Yazar, romanında gözleme büyük yer vermiş.
D) Şiirine hayran kalacak genç kuşaklar.
E) Onun şiirini anlamak için zamanı geriye çevirmek gerek.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Yağmurlardan sonra / buyurmuş / başak.
B) Tutsak bir kekliğin sesiyle / erirdi / kar.
C) Bir şahdamar gibi / vuruyor / hayaller.
D) Bir gün / gözlerimin / tâ içine / bak.
E) Sen doğu olursan / güneş / sana / gelecektir.

4. Aşağıdaki cümlelerde geçen deyimlerden hangisi, farklı bir öğe olarak kullanılmıştır?
A) Adamcağız, kulağına çalınan her şeye inanıyor.
B) Neyi nerede kullanacağını enine boyuna düşündü.
C) Önüne getirilen her belgeyi, kılı kırk yararcasına inceliyordu.
D) Toplantıda konuşulacak olan her şeyi, kulağını açıp dinlemelisin.
E) Ne yapacağınıza, iş işten geçmeden karar vermelisiniz.

5. Aşağıdakilerden hangisinde "Beni zaman zaman ağlatan bu hazin hatıradır." cümlesinin öğe dizilişi doğru olarak verilmiştir?
A) Özne - Yüklem
B) Belirtili Nesne - Zarf Tümleci - Özne - Yüklem
C) Özne - Belirtili Nesne - Yüklem
D) Özne - Belirtili Nesne - Zarf Tümleci - Yüklem
E) Belirtili Nesne - Özne - Yüklem

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne kullanılmıştır?
A) Doktor, bu konuşmaların bana çok faydalı olacağını söylüyordu.
B) Yıl sonunda ailem tekrar köye taşınmıştı.
C) Bu resim çarşıda, tahta atın üstünde çekilmiş.
D) Arabalar on beş metre kadar aralıklarla ağır ağır yol alıyorlardı.
E) Sözümü bitirir bitirmez sanki bir yanardağ patlamıştı.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öğeleri ayırmada yanlışlık yapılmıştır?
A) İki saat önce / gelen araba / hâlâ / buradaydı.
B) Seni gördüğüm gün / suratın / asıktı.
C) Köye onlardan önce gittiğimi / bilmiyorlar.
D) İnsanları böylesine sevmek / elbette / kolay değil.
E) Yaşama sevgisi / onda / bütün duyguların üstündeydi.

8. Sanatçının ailesini ziyaret ettikten sonra kimi nereye götürdüler.
Cümlesindeki öğelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Dolaylı Tümleç - Özne - Zarf Tümleci - Yüklem
B) Zarf Tümleci - Belirtili Nesne - Dolaylı Tümleç - Yüklem
C) Dolaylı Tümleç - Nesne - Zarf Tümleci -Yüklem
D) Dolaylı Tümleç - Nesne - Özne - Yüklem
E) Nesne - Dolaylı Tümleç - Özne - Yüklem

9. "Üzerinde çalıştığı proje, birtakım ilavelerden sonra bitti."
Aşağıdaki cümlelerin hangisi yukarıdaki cümleyle öğelerin sıralanışı yönünden özdeştir?
A) Balığın kokusu yemekhaneden odalara yayıldı.
B) Komşumuzun çocuğu, karşısında beni görünce şaşırdı.
C) Uzun zamandır balık yemediğin belli oluyor.
D) Öğrenci, öğretmeni soru yağmuruna tutmuştu.
E) Olayların bu kadar büyütüleceğini tahmin edememişti.

CEVAPLAR: 1-C 2-A 3-D 4-A 5-A 6-C 7-A 8-B 9-B

ANLATIM BOZUKLUĞU TEST - 1
1. Aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Dağların doruklarında su yerine kar yerdik haziran ayında.
B) Dolmuşun içi hamam gibiydi bir de kese atacak biri olsa...
C) Dışarı çıkınca havaların serinlemeye başladığını hissediyorsunuz artık.
D) Kışlık giysiler dolaplardan yavaş yavaş çıkarılmaya başlandı.
E) Ne de olsa mevsimi geldi bu kalın giyeceklerin.

2. Aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Dersimize gelenlerin çoğunu tanıyor, bir şeyler anlatıyor, onları motive ediyorduk.
B) İnsanların yetişmesi onlara görev verilmesi ile sağlanır.
C) Her insan aktifliğin çekirdeği gibidir, bir gün mutlaka fidan olmak için uygun ortamı
bulacaktır.
D) Bazıları soruyu çözüyor, bazıları soruların yanlışlığından söz ediyordu.
E) Giydiğin bu elbiseye taktığın bu kravat çok uygun gitmiş.

3. Aşağıdakilerden hangisinde "-ler,-lar" kullanıldığı yerde anlatım bozukluğunun sebebidir?
A) Annenler dün buradaydılar haberin var mı?
B) O söz: "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir." Türk tarihinde önemli bir sayfa açar.
C) Bu anlaşma birçok batılı, uygar devletler tarafından da onaylandı.
D) Sıkıntılar, dertler, ihanetler hayatında hep bunlarla mücadele etti.
C) Kardeşler arasında, böyle küçük anlaşmazlıklar olması normaldir.

4. Aşağıdakilerden hangisinde bir anlatım bozukluğu yoktur?
A) Yüzüme dikkatle bakıyor ve dinliyor.
B) Herkese saygısı var, korkusu yoktu.
C) İşlerini bir plan ve program dahilinde yürütürdü.
D) Sağlıklı ve sıhhatli nesiller yetiştirmek her milletin amacıdır.
E) Sizi tanıyor ve selam yolluyordu.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Mektebinde okusaydım ben de talebesi olma zevkini tadacaktım.
B) Her şeyden önce bir okuma yönteminiz olmalı.
C) Yoksa okurken çok zaman yitirebilirsiniz.
D) Bir kitabı bastan aşağı okumak gereksiz.
E) Yiğidi siz vefayı da biz gömdük.

6. Cümlede bulunan bir nesne, bazen aynı sözcükten oluşturulacak dolaylı tümleci unutturabilir.Bu tür cümlelerde dolaylı tümleç eksikliği söz konusu olur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu tür bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Onunla yaptığımız karşılıklı tartışmalara bir süre ara verdik.
B) Yazarın konuya ilgisini çeken, yazmaya iten nedir, belli değil.
C) Sizi önceden tanıyor ve güveniyoruz.
D) Sanatçının dil sorununa eğilmesi, ilgilenmesi gerekir.
E) Sanat insana bir şeyler vermeli ve eğitmelidir.

7. "Bu çocuğun zeki ve yaramaz olmadığını herkes bilir." cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?
A) "ve" sözcüğü cümleden çıkarılarak.
B) "olmadığını" sözcüğü yerine "olduğu" getirilerek.
C) "ve" den önce "olduğunu" sözcüğü getirilerek.
D) "bilir" sözcüğü yerine "bilmeli" getirilerek.
E) "ve" sözcüğü yerine "fakat" getirilerek.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yoktur?
A) Kesinlikle menfaate dayalı dostluklar uzun sürmeyebilir.
B) Yanılmıyorsam, yarın buraya geleceğini zannediyorum.
C) Onu daha çok bizim bağ evine yaptığımız kaçak ziyaretler sırasında görebilirdik.
D) Yolların kenarlarına güzel çınar ağaçlan ekmişlerdi.
E) O, tüm zorluklara göğüs gerdi, başa çıktı.

CEVAPLAR: 1-A 2-A 3-C 4-C 5-E 6-C 7-C 8-C

ANLATIM BOZUKLUĞU TEST - 2
1. "Şiir edebiyatın estetik ağırlığı en fazla olan sahadır."
Yukarıdaki cümlede bulunan anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özne - yüklem uyuşmazlığı
B) Nesne eksikliği
C) Aynı anlama gelen kelimelerin kullanılması
D) Gereksiz kelime kullanılması
E) İyelik ekinin kullanılmaması

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?
a. Ne ben ne Ayşe geziye gitmek istemedi.
b. Eserin dili çok sadeydi, fakat konusu sürükleyici değildi.
c. Zengin olmasına rağmen yaşamasını, gezmesini iyi biliyor.
d. Kitabı görmeden Önce içeriği hakkında bir şey söyleyemem.
e. Sizi herkes seviyor, onaylıyor ama yardım etmiyor.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Hayat düpedüz kopya edilmediği için romancının hayal gücü değiştirir.
b. Roman boyunca bütün tahlil, tasvir ve hükümlerde hep Peyami Safa'yı hissederiz.
c. O gerçeği kabul etmez, uzak durur.
d. O hep çetin ve zor işleri severdi.
e. Fahim Bey tuhaf bir insan olduğu söz götürmez.

4. Aşağıdakilerin hangisinden özne görevindeki sözün çıkarılması cümlenin anlamını bozar?
a. Seninle daha önce de telefonlaşmıştık biz.
b. Onlar bir sene Önce de gösteri yapmışlardı.
c. Bu sorunun cevabını sen geçen hafta vermemiş miydin?
d. Siz daha önce de böyle davranmayacağımıza söz vermemiş miydiniz?
e. Bu konuyla ilgili raporu sadece o biliyor.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
a. Nükleer enerjiden faydalanırken tabiat tahrip edilmemelidir.
b. Ülkemizin kalkınabilmesi için yetişmiş insan gücü çok önemlidir.
c. Ne zamandır karşılıklı kavga etmiyorlardı, yine başladılar.
d. Devletler, aralarındaki problemleri anlaşma yoluyla çözmelidir.
e. Başkalarından saygı görmek istiyorsak biz de başkalarına saygı göstermeliyiz.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?
a. Sizinle yakın tarihle ilgili sohbet etmek istiyorduk, bu konuda otorite olarak görüyoruz.
b. Hiçbiri onu karşılamamıştı, görmezden gelmişlerdi.
c. İzmir'de yaklaşık tam yirmi senedir oturuyorlardı.
d. Durmadan fıkra ve nutuk anlatılan bu yerden hemen uzaklaştım.
e. Kaydımın kısa sürede yapılması için çok uğraştım ama bunda başarılı olamadım.

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir anlatım bozukluğu yapılmamıştır?
a. Yetimler yurdundaki çocukların birini bile unutmaz, tek tek ziyaret edip hediyeler alırdı.
b. Televizyonda gösterilen yerli ve Amerikan filmlerinde şiddet ön plandadır.
c. Gramer konusunda oldukça bilgili ancak edebiyatta oldukça zayıftı.
d. O her zaman kendisinden kıdemli olanlara saygı gösterirdi hep.
e. Milli Eğitimle ve dershanemizin ortak çalışması sonucu genel bir sınav yapıldı.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "güya" sözü anlatım bozukluğuna yol açmıştır?
a. Güya akşamları benimle gezmekten mutluymuş.
b. Sana bu iyiliği güya o yapmış.
c. Kardeşinin sünnet düğününde bizi de çağıracaktı güya.
d. Güya ben soruyu cevaplayamazmışım.
e. Sözüm ona güya sen de gelecektin.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Takımlarımızın Avrupa kupalarında turu geçmelerini bekliyoruz ve inanıyoruz.
b. Yeni sanatçılar arasında çok güzel şiir yazanlar var.
c. Bu, çocukların sınavı kazanmasını sağladı.
d. Sıcağa kalmamak için sabah erkenden yola çıkmak gerekiyor.
e. Bazı yazarlar yazarken toplumu göz önünde bulundurmaz.

10. "Ofiste gürültünün ve kötü manzaralı dekorların karşısında dergi okumak oldukça zordu." cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a. Özne - yüklem uyuşmazlığı
b. Tamlama yanlışlığı
c. Tümleç eksikliği
d. Sözcüklerin yanlış yerde kullanılması
e. Gereksiz sözcüklerin kullanılması

CEVAPLAR: 1-E 2-B 3-D 4-E 5-C 6-E 7-C 8-E 9-A 10-B

ANLATIM BOZUKLUĞU TEST - 3

1. Aşağıdakilerin hangisinde bir anlam belirsizliği söz konusudur?
a. Çalıştığını nerden bileyim.ben falcı değilim ki.
b. Bugüne kadar birçok insanla görüştü ve tanıştı.
c. Senin niçin çalışmadığını kimseye söylemiyor.
d. Gelenlerin selamını alıyor, konuşmuyor.
e. Bu yazarın tüm eserlerini okudum ve inceledim.

2. Aşağıdakilerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Yarın akşam uçakla İstanbul'a gidiyoruz.
b. Ailesi on yıl önce buraya Selanik'ten göç etmiş.
c. Bugüne kadar kimseyi üzmemiş ve küsmemiş.
d. Gelenlere güler yüz gösteriyor, İkramda bulunuyordu.
e. Herkesin derdini dinliyor ve onlara çareler arıyor.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yoktur?
a. Cesetleri çok denizde kaldığı için şişmişti.
b. Bu istek, hiç şüphesiz kulağına gitmiş olmalıdır.
c. Aşağıdaki tebliğin yayın ve ilanına karar verilmiştir.
d. Yazılanların hepsi bir iki günlük ömrü olan birer cılız eserlerdir.
e. Hür düşünce, kendi kararlarını kendi verebilmek demektir.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Olaylar İstanbul'da, bir kenar mahallede geçer.
b. Yazar; sokağın, mahallenin ve dekorların betimlemesinde başarılıdır.
c. Yazarın bütün ilgisinin bu noktalarda toplandığı söylenebilir.
d. O, bir kadın romancı olarak kadın kahramanlarının ruh tahlillerinde başarılıdır.
e. Buna rağmen romanın bir tezi savunduğunu karşı olduğunu söyleyemeyiz.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
a. O kadar yorgundum kî neredeyse hemen uyuyacaktım.
b. Bu yaramazlara her zaman, uslu olmalarını söylüyorum.
c. Ne zaman doğru dürüst bir iş yapacaksın?
d. Annem ve ben bugün misafirleri karşılamaya gideceğiz.
e. Tek derdim annemi yalnız bırakmış olmaktı.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Torbanın içine bütün yiyecekleri koyduk, ağzını sıkıca bağladık.
b. Üniversiteyi yeni bitiren dayımın kızı, bu yaz evlenecek, Amerika'ya gidecek.
c. Her sabah kahvaltı yapmadan gazetesini alır ve okur.
d. Önümüzdeki yılın bütün sorularını hazırladık ve gönderdik.
e. Dilekçenin sağ alt köşesine adınızı yazın ve imzalayın.

CEVAPLAR: 1- A 2-C 3-E 4-E 5-A 6-E

ANLATIM BOZUKLUĞU TEST - 4
1. Uzun zamandır, kendisine gelen pek çok kişinin derdine çare buluyor, bu gibi tehlikeli şeylerden uzak tutmanın yollarını arıyordu.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?
a. "Uzun zamandır" söz grubu atılarak.
b. "çare buluyor" yerine "derman oluyor" getirerek.
c. İkinci cümleye uygun özne getirerek.
d. "buluyor" sözcüğünden sonra ""onları" sözcüğü getirerek.
e. "bu gibi yerine böyle getirerek.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Vaktin bilginlerini toplar, düşüncelerini sorarmış.
b. Kapıya dayanmayın, dün boyandı.
c. Bir şey bilmeyen, bir şey unutmaz.
d. Yüksek yerlerde hem yılana, hem kuşa rastlanır.
e. Siz gidin, ben arkanızdan yetişirim.

3. Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla anlatım bozukluğu yapılmıştır?
a. Dün okulumuzu daha önceki Milli Eğitimden sorumlu bakan arkadaşlarıyla birlikte ziyarette bulundu.
b. Hepinizin burnu sürtülecek kurtuluş umudu olmayacak.
c. Aleyhimize dönen dolaplar entrikalar moralimizi kesinlikle bozmaz.
d. Sizinle aynı yaşta yaşıtınız olmayan insanlarla düşüp kalkmayın.
e. Cümledeki nesneleri bulun ve hata olup olmadığını söyleyin.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Bunlardan hiçbiri bu konuyu bilmiyor bu yüzden sınavı kazanamayacak.
b. Bir cümlede yüklem dışında bir sözcük, eylem veya hüküm vermişse o cümle birleşik cümledir.
c. Daha uzaklara gidebilmekti bütün çabaları.
d. Konunun uzunluğu dinleyicileri bunaltmıştı, dinleyiciler birer ikişer salonu terk etmeye başlamıştı.
e. Konuştuklarımız aramızda kalsın dışarıya karşı mahcup olmayalım.

5. Gereksiz sözcükten kaynaklanan bir anlatım bozukluğunun bulunduğu cümle aşağıdakilerden hangi şıkta vardır?
a. Sadece bir tek sen vardın dün düşümde.
b. Diğer bütün figürlerin gölgeleri kalmıştı.
c. Etkin, benliğimi kavramış, yeni bir şekil vermişti.
d. İrademden ortadan kalkmış, ne yapacağımı bilmez bir durumdaydım.
e. Bu düş yoğunluğundan kendime geldiğimde hala onun etkilerini duyuyordum.

6. ''Eleştirdiği romanların, hikayelerin ince ayrıntıları üzerinde uzun uzun çalışır ve yazarlara doğru yolu gösterirdi."
Yukarıdaki cümlenin anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisi ile giderilir?
a. "romanların" kelimesinden sonra "incelediği" sözcüğü getirerek.
b. "ve" bağlacından sonra "eserini incelediği" söz grubu getirerek.
c. Bağlaçtan önceki yüklem "çalışırdı" şekline getirilerek.
d. "Eleştirdiği" sözcüğü "eleştirilen" şekline getirilerek.
e. "ince" sözü cümleden çıkarılarak.

7. Aşağıdakilerden hangisinde herhangi bir öğe eksikliğinden kaynaklanmayan bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Öznenin ne olduğunu çok iyi biliyor fakat cümlelerde bulamıyordu.
b. Derdini, bize anlattığın gibi gidip onu çözecek makama da anlatmasını söyledi.
c. Genellikle iyi geçinir, dost olurdu ama çok sıkı fıkı olmazdı asla.
d. Yorum gücü gün geçtikçe azalıyor artık dergilerde pek kabul görmüyordu.
e. Eserinin önsözünü çok özenerek yazmasına karşılık pek okunduğunu söyleyemeyiz.

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde mantık yanlışlığından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
a. Herkesle bu konu hakkında görüş alış verişi yapmana gerek yok.
b. Yeter ki kendi görüşüne sahip olanları bul ve onların yaptıkları işleri sen de yap.
c. Eleştirmenlere ise hiç gitme çünkü görüşünü daima küçümserler.
d. Onlar değil bir düşünce üretmek herhangi bir düşünce sistemi bile kuramaz.
e. Sadece eksiklik bulur, bunları yerden yere vurarak tatmin olurlar.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu yapılmıştır?
a. Şehirlerimiz gün geçtikçe her gün kalabalıklaşmaya devam ediyor.
b. Özellikle büyük şehirlerimize doğru bir göç patlaması yaşanmaktadır.
c. Bu konuda ne belediyelerin ne de valiliklerin yapabileceği bir şey vardır.
d. Kimse bu işin nasıl çözümleneceğini bilmiyor, sonucunu da öğrenmek istemiyor.
e. Göç edenler de: "Nasıl olsa bize de bir aş ve iş bulunur." düşüncesiyle gelmeye devam ediyor.

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde mantık yanlışlığından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
a. Ülkemizde herkes ehliyet almak için başvurmuyor ama birçok kişi ehliyet alamıyor.
b. Bazı insanlar bisiklet sürmek şöyle dursun daha şoför koltuğuna bile oturmamışlardır.
c. İşi sadece araç sürmek olan bu insan hem yolcularla hem de araçla son derece düzgün hareket ediyor.
d. Yayalara saygılı olmayı bilmeyi bütün şoförlerin öğrenmesi gerekmiyor mu?
e. Bunun yanında yayaların da trafik işaretlerine uyması zorunluluğu gerekmektedir.

CEVAPLAR : 1-D 2-B 3-A 4-B 5-A 6-E 7-B 8-D 9-A 10-B

ANLATIM BOZUKLUĞU TEST - 5

1. "Bize söylediklerinizde tam bir tezatlık sanatı vardır." cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerden hangisiyle giderilebilir?
a. "Bize" sözcüğü "sîzin bize" şeklinde değiştirilerek.
b. "Söylediklerinizde" sözcüğü söylediğiniz şeylerle" şeklinde değiştirilerek.
c. "tezatlık" kelimesi "tezat" şekline getirilerek.
d. Yan cümlenin yüklemi kaldırılarak "her zaman" söz grubu yüklemden önce getirilerek.
e. Yüklem olumsuz yapılarak.

2. Birçok gidenin(I) her biri memnun(II) ki yerinden
Birçok(III) seneler(IV) geçti dönen yok seferinden(V)."
Yukarıdaki mısralarda numaralandırılmış sözcüklerden hangisi anlatım bozukluğunun sebebidir?
a. I b. II c. III d. IV e. V

3. I. Her şeyini bize emanet ederek onurlandıran bu insanlara şükranlarımızı iletin.
II. Bütün emanetlere gözümüz gibi koruyacağımızdan emin olabilirsiniz.
III. Bizim inancımıza göre emanet namus kavramıyla aynı eş değerdedir.
IV. Gerekirse her türlü fedakarlığı gösterir bize emanet edilen şeylerin kılma bile zarar gelmesine izin vermeyiz.
V. Bu sebepten dolayı içiniz rahat etsin, gözünüz arkada kalmasın.
Yukarıdaki cümlelerden kaç tanesinde anlatım bozukluğu vardır?
a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 e. 5

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?
a. Ne sen duydun ne ben bizi çağıran bu sesi.
b. Anlaşılmazlık reçetesini alıp yeni ifadeler yaparak yazarlara sunmak mıdır edebiyat.
c. Eğer bu konuda yardım ve destek verilmeden bu işe girmenizi tavsiye etmiyorum.
d. Zaman aşımına uğrayarak geçerliliğini yitiren ve tedavülden kaldırılan paranız varsa değiştirebiliriz.
e. Sanat eseri zamanla etki gücünü yitiriyorsa bu esere gerçek sanat eseri dememiz mümkün değildir.

5. "Uzun uğraşlardan sonra aldığı bu zam onun rahatlamasına neden olmuştu." cümlesinde anlatım bozukluğunu oluşturan sözcüğü değiştirdikten sonra ortaya çıkan yeni anlatım bozukluğunun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
a. Tümleç eksikliği
b. Yan cümle yüklemi eksikliği
c. Ek yanlışlığı
d. Yanlış anlamda kullanılan sözcük
e. Tamlama yanlışlığı

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde nesne-yüklem uyumsuzluğu yoktur?
a. Her zaman bize geleceğini söyler ama hiçbir zaman gelmezdi.
b. Yerine git ve güzelce temizle.
c. Elinin kirini bize gösterdin, cebine bari sokma.
d. Onun yoluna çıkıp kesmeye kalkma.
e. Herkese dikkat et içeri alma.

CEVAPLAR: 1-C 2-D 3-D 4-E 5-C 6-A

ÇALIŞMA SORULARIDIR

Anı yazı türü hakkında bilgi veriniz.

Anı yazı türüne örnek üç eser adı yazınız.

Fıkra yazı türü ile deneme yazı türü arasındaki farklar nelerdir? Yazınız.

Tarih kitapları, Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey hakkında çok kısa bilgi verir. Bu bilgilere göre, Osman Bey'i göz önünde canlandırmak imkânsızdır. Hâlbuki Osman Bey bir hayal ürünü değil, bir gerçektir. Fakat maalesef bizim eski yazarlarımız, gerçek deyince, hâdiselerin oluşunu değil de özünü anlatırlar. Sözü kısa keserler. Osmanlı mimarîsine ve musikisine hayran olan Yahya Kemal, iki şeye üzülür; nesir ve resim yokluğuna. Tanzimat’tan sonra, bizim sanatçı ve yazarlarımız da çok şükür, resim yapmasını, hikâye anlatmasını öğrenmişlerdir. Bugün Türkçede Osmanlı tarihini göz önünde canlandıran bir hayli eser vardır.

Tarih, insanın gerçek vatanıdır. İnsan, onun içinde yaşarken kendini daha mesut hisseder zira tarihte toprak canlanır, insan olur. Toprak, vatan, insan sayesinde vardır, var olmuştur. Biz iyi yazılmış tarihî romanlardan tarihi, tarih kitaplarında anlatılanlardan daha iyi anlarız. Romancı yaratıcı gücüyle tarihçinin eksik bıraktığını tamamlar. Elbette romanda anlatılanlar tıpatıp tarihe uymaz. Fakat tarihin eksik bıraktığını hayal ile tamamlamazsak, tarih çok basit ve ölü kalır.

Yukarıdaki metinde yazarın tarih kitaplarında bulduğu eksiklik nedir.

Parçaya göre tarihçinin eksiği nedir? Romancı hangi yönüyle tarihçinin eksiğini tamamlar?

Yukarıdaki parçanın türü nedir? Parçadan bu türü yansıtan örnek bir cümle yazınız?

Trajedinin konusu, kişi özellikleri ve dil özellikleri hakkında bilgi veriniz.

Aşağıdaki parçanın ana dü

"Bir zamanlar bahçesinde, nar ağacı bulunan bir adam varmış. Bu adam her sonbahar narlarını gümü

BAŞARILAR DİLERİM.
şüncesini yazınız. ş tepsilerde kapısının önüne koyar üstüne de "Hiç para ödemeden birer tane alabilirsiniz." yazısını yazarmış. Ama nedense gelip geçen insanlar narlara iltifat etmezlermiş. Derken adam uzun uzun düşünmüş ve aklına parlak bir fikir gelmiş: Narları dışarıya bırakmayıp, bahçesinin kapısına şu levhayı asmış: "Burada ülkenin en lezzetli narları satılıyor, tanesi 1 gümüşe." Narların fiyatı çok yüksek olmasına rağmen bir süre sonra çevredeki insanlar narlara hücum etmeye başlamışlar.